Remont kuchni to prawdziwe wyzwanie nawet dla wytrawnych architektów wnętrz. Zlewozmywak stalowy czy granitowy, podwieszany czy zintegrowany? Jaki blat, jaka podłoga, który piekarnik - to tylko nieliczne pytania jakie sobie stawiamy. Jednak często zapominamy o podstawach projektowych kuchni.
Zanim staniesz przed bardziej szczegółowymi decyzjami, na przykład wyborem piekarnika, musisz zapoznać się z podstawowymi zasadami ergonomii w kuchni. Szczególnie przydatna może okazać się zasada trójkąta. Reguła ta, choć brzmi nieco tajemniczo, zwraca uwagę na umiejscowienie trzech najważniejszych sprzętów w kuchni. Lodówka zlew i płyta grzewcza powinny na rysunku każdej kuchni być wierzchołkami trójkąta. Optymalne odległości między tymi trzema kluczowymi elementami kuchni wahają się od 120 do 210 centymetrów. To wcale nie jest wymysł architektów ani feng shui, tylko zwykła prosta zasada ergonomii. Te trzy główne punkty kuchni są najczęściej wykorzystywane i dlatego ich umiejscowienie jest tak istotne.
Funkcjonalność w kształcie litery "L"
Najłatwiej ustawić meble i sprzęty w kształcie litery "L". Na jednym końcu należy umieść płytę, a na drugim zlew. Po środku tej linii i naprzeciw ustaw lodówkę. Pamiętaj, żeby na linii zlewozmywak - zlew nie zabrakło dużego i wygodnego blatu kuchennego. Narożny mebel wcale nie musi zabierać miejsca! Wystarczy, że zainwestujesz w szafkę narożną z ruchomą półką, a skryjesz potrzebne kuchenne bibeloty. Pamiętaj, żeby zabezpieczyć szafki przed maluchami, które mogą się skaleczyć. Wystarczy kupić specjalne blokery do uchwytów i nikt niepowołany nie dostanie się do skrytych w kuchni skarbów.
Podziel kuchnię na strefy
Nawet jeśli dysponujesz bardzo małą kuchnią, wskazane jest jej podzielenie na trzy główne strefy: gotowania, zmywania i przygotowywania żywności. W centralnym miejscu kuchni powinna się znaleźć strefa przygotowania żywności. Jest ona kluczowym miejscem, w którym spędza się najwięcej czasu. Jej wymagana, minimalna szerokość to 80 do 100cm. Powinna się znaleźć pomiędzy miejscem do gotowania a miejscem do zmywania. To od jej wielkości i umiejscowienia zależy funkcjonalność całej kuchni. W tej strefie powinny się znaleźć: szafka stojąca z trzema szufladami oraz szafka wisząca z artykułami spożywczymi i przyprawami. W szufladach można przechować niezbędne w kuchni sztućce i narzędzia. To też właściwe miejsce na deski do krojenia. Centralnym punktem obszaru gotowania powinna być kuchnia elektryczna bądź gazowa. Może to być też modna ostatnio i oszczędna płyta indukcyjna, z niezależnym piekarnikiem. Tuż nad miejscem gotowania powinien się znaleźć wyciąg kuchenny, który pochłonie wszelkie zapachy i tłuszcz. Integralną i niezwykle ważną częścią tej strefy jest tzw. powierzchnia odstawna. Wiele osób zapomina, że powinna być odporna na wysoką temperaturę. Zalecana przez ekspertów szerokość powierzchni odstawnej to około 40cm. Zanim zdecydujesz się na to gdzie i co przechowywać w konkretnej szafce, weź pod uwagę czy jesteś prawo czy leworęczna.
Strefa zmywania to przede wszystkim zlewozmywak. Pozornie niektórym może się wydawać, że zlew w kuchni może zastąpić zmywarka, ale zmywarka nie obierze nam i nie umyje warzyw. Niektórych narzędzi, serwisów czy garnków nie włożysz do zmywarki, dlatego zlew jest absolutnie obowiązkowy. Oczywiście jego wielkość zależy od liczby członków rodziny i rozmiarów pokoju kuchennego. Miejsce na zmywarkę powinno się znaleźć po prawej lub lewej stronie szafki zlewozmywakowej. W szafce pod zlewozmywakiem powinno się umieścić kosz na śmieci oraz zabezpieczyć miejsce na środki czystości.
Jaki blat, takie gotowanie
Wybór typu, kształtu i koloru blatów kuchennych to jedna z najważniejszych decyzji, która ma wpływ na funkcjonalność każdej kuchni. Trzeba tu przypomnieć, że przecież kuchnię projektuje się na lata a nie na chwilę. Kluczowe wydają się zatem trwałość, wysokość i szerokość blatów. Ważne, żeby blat idealnie przylegał do ściany i innych elementów w ciągu mebli i sprzętów. Gwarantuje to zachowanie czystości. To bardzo ważne, bo wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że kuchnia to prawdziwe siedlisko bakterii w domu, dużo większe i niebezpieczniejsze niż toaleta. Integralnym elementem kuchni jest też oświetlenie. Projekt każdej kuchni powinien zawierać szczegółowe plany punktów oświetleniowych z mocą oświetlenia. Brak dobrego światła w kuchni może źle wpływać na apetyt i na chęć gotowania. Dodatkowo możesz sobie zniszczyć wzrok przy krojeniu żywności na drobne kawałki.
Jak widać, urządzenie kuchni wcale nie jest proste, zwłaszcza że diabeł tkwi w szczegółach. Problem mogą stanowić zbyt małe pomieszczenie lub mała ilość gniazdek lub mocy. Pamiętajmy, że im więcej sprzętów w kuchni, tym więcej mocy jest potrzebne. Warto poradzić się doradców, którzy mają większe doświadczenie w projektowaniu i potrafią sobie poradzić z różnymi problemami ergonomii.
Na co zwrócić uwagę przy projektowaniu kuchni?
Po pierwsze: ergonomia
Zastanów się, czy jesteś miłośnikiem gotowania, czy raczej stołujesz się na mieście. Jeśli mieszkasz sam i w kuchni praktycznie nie bywasz, to nie potrzebujesz ogromnej lodówki, piekarnika i zmywarki. Inaczej sytuacja wygląda, jeśli uwielbiasz przygotowywać posiłki razem z całą rodziną. Jeżeli tylko dysponujesz odpowiednią przestrzenią, możesz rozważyć zainstalowanie wyspy.
Należy też odpowiednio dobrać wysokość blatów. Najlepszą metodą jest pomiar odległości od łokcia (przy zgiętej ręce) do podłogi i odjęcie 15 centymetrów. Wiadomo jednak, że w kuchni mogą pracować osoby znacząco różniące się wzrostem. Wtedy należy dobrać wysokość w miarę wygodną dla wszystkich.
Po drugie: wygoda
Korzystanie z kuchni powinno być możliwe jak najwygodniejsze. Nie do pomyślenia jest sytuacja, w której musisz przemieszczać się ze świeżo umytymi naczyniami od zmywarki do szafki. Lub też za każdym razem przekładać rzeczy na najniższej półce w poszukiwaniu ulubionej patelni.
Jeśli chodzi o dolne szafki, to o wiele poręczniej zainstalować w nich szuflady. Głębokie półki utrudniają dostęp do przechowywanych rzeczy. Natomiast w szufladach można zainstalować szereg pojemników i gadżetów ułatwiających pracę, a także dostosowywać indywidualnie ich wysokość.
Jeśli korzystasz ze zmywarki, to szafka na naczynia powinna znajdować się jak najbliżej niej. Znacząco ułatwi to odkładanie czystych szklanek i talerzy na miejsce. Warto od razu zaplanować rozmieszczenie poszczególnych rzeczy na półkach i szufladach. Te z których korzystasz najczęściej, powinny być łatwo dostępne. Warto rozważyć zamontowanie listwy na noże i pojemnika ułatwiającego dostęp do desek do krojenia.
Po trzecie: czystość
Dobrze zaprojektowaną kuchnię łatwo utrzymywać w czystości. Rozważ zamontowanie ciągłego blatu z wbudowaną płytą grzewczą i zlewem. Zlikwiduje to szczeliny między poszczególnymi meblami i sprzętami. W szczelinach odkłada się brud, a są niezwykle trudno dostępne do sprzątania. Warto zainwestować w nowoczesną płytę grzewczą. Najłatwiej czyści się płyty indukcyjne, które pozostają zimne w trakcie gotowania. Nawet jeśli coś się wyleje, to nie będzie przywierać do powierzchni.
W kuchni często znajduje się także kosz na śmieci. Możesz umieścić go w wysuwanej szufladzie, aby był łatwiej dostępny. Posiadanie kilku osobnych pojemników ułatwi segregację śmieci i utrzymanie czystości.
Po czwarte: oświetlenie
W kuchni najważniejsze jest dobre oświetlenie miejsc, przy których najczęściej pracujesz. Warto zamontować dodatkowe kinkiety przy blacie na którym kroisz, nad zlewem i kuchenką. Wymagane jest też dodatkowe oświetlenie całego pomieszczenia. Jeśli w kuchni planujesz kącik jadalny, to najlepiej zamontować lampę bezpośrednio nad stołem.
Jak urządzić salon? - Salon z kuchnią
Połączenie kuchni z jadalnią i salonem, a właściwie wstawienie kuchni do salonu, to sposób na efektywniejsze wykorzystanie przestrzeni. Takie wnętrze może być efektowne, a jednocześnie zajmie mniej miejsca niż osobne pomieszczenia. Oszczędzamy wtedy również na komunikacji - potrzebujemy mniej korytarzy. Otwarty pokój dzienny to także szansa na pełniejsze uczestnictwo mieszkańców w tyciu rodzinnym i towarzyskim. Zalecany jest dla ludzi, którzy bardziej sobie cenią wspólne gotowanie niż idealny porządek w salonie. Do niedawna głównym problemem byty zapachy, to one zamykały w kuchni członka rodziny przygotowującego posiłki. Na pomoc projektantom przyszła technologia. Pojawiły się nowoczesne okapy o dużej sprawności - od tradycyjnych form mocowanych do sufitu przez wysuwające się z blatu (te, niestety, zajmują dużą przestrzeń pod szafką) albo wysuwające się z sufitu podwieszonego, aż po udające ozdobną lampę tub inny obiekt dekoracyjny. Również przyjazna estetyka urządzeń kuchennych oraz ich cichsza praca dają nowe możliwości projektowe, a tym samym pozwalają lepiej gospodarować przestrzenią.
Można wyodrębnić trzy typy funkcjonowania kuchni w salonie. Pierwszy to kuchnia, która udaje, że jej nie ma. Sprzęty AGD są w niej ukryte na przykład w ścianie przypominającej mebel wolno stojący. Materiały wykończeniowe (forniry lub lakiery) zastosowane na drzwiach i meblach są tego samego rodzaju i mają taki sam kolor co w salonie. Nawet podłoga nie jest wyróżniona w żaden sposób.
Drugi rodzaj to kuchnia „szczera", z właściwą dla tego miejsca ceramiką lub kamieniem na podłodze, z widocznymi urządzeniami AGD, blatem roboczym i okapem nad kuchnią. W tym rozwiązaniu często rezygnuje się z szafek wiszących. Ściana robocza przy blacie potraktowana jest wtedy artystycznie. Takim rozwiązaniom często towarzyszą wyspy wolno stojące. Trzeci typ to kuchnia tradycyjna, w pełni wyposażona, umieszczona zwykle w jakiejś niszy, tak by nie była widoczna jej część robocza. Taka kuchnia może mieć różne odmiany. Blat roboczy nie musi przylegać do wykafelkowanej ściany. Można go ustawić na tle ściany szklanej, a nawet przeziernej, a szafki mocować do sufitu.
