Dom energooszczędny charakteryzuje się mniejszym sezonowym zapotrzebowaniem na energię. Dla inwestorów oznacza to mniejszy koszt eksploatacji, dlatego należy pamiętać, że o poziom zużycia ciepła trzeba zadbać już na etapie projektowania. Warto mieć zatem choćby niewielkie pojęcie o domach tego typu, ponieważ to właściciel będzie później ponosił wszelkie koszty związane z użytkowaniem budynku. Ponadto nasz interes jest tutaj ściśle powiązany z troską o środowisko naturalne. Wybór rozwiązań energooszczędnych jest nie tylko korzystny dla naszych finansów, ale również sprzyja naturze.
Budując dom energooszczędny zwracajmy uwagę na odpowiedni dobór lokalizacji. Wybierając miejsce pod inwestycję trzeba wziąć pod uwagę rzeźbę terenu, typ krajobrazu, nasłonecznienie i zacienienie, zieleń, zbiorniki wodne, kierunek wiatru, otaczającą zabudowę. Jeśli teren pod obiekt nie jest odpowiedni, istnieje możliwość skorygowania terenu poprzez przygotowanie osłon przed wiatrem, sztucznych zbiorników wody, ekranów i odbojów wiatrowych. Teren jest istotnym czynnikiem przy oszczędzaniu ciepła. Ciepło promieni słonecznych należy maksymalnie wykorzystać, dlatego nie wolno powodować wzajemnego, niekorzystnego zacienienia. Natomiast należy sięgnąć po korzystne, naturalne elementy zacieniające. Drzewa od strony południowej sprzyjają naszemu projektowi, ponieważ latem zmniejszają ryzyko przegrzania, a zimą, kiedy ich liście opadną przepuszczają promienie słoneczne, pozwalając czerpać ich ciepło. Zwracamy uwagę także na wiatr, nie powodując lokalnych przeciągów powietrznych i zmniejszając jego niekorzystne oddziaływanie.
Bryła domu energooszczędnego musi być zwarta, związana z terenem i o jak najmniejszej ilości przegród zewnętrznych w stosunku do kubatury budynku. Wówczas straty ciepła będą najmniejsze. Rozbudowane domu nie spełniają wymogów domu energooszczędnego. Kubatura, czyli objętość domu powinna być stosunkowo duża, ponieważ wtedy powietrze wewnątrz domu będzie wolniej traciło ciepło. Odpowiednia orientacja bryły to północ-południe, przy czym stronę południową należy otworzyć. Tutaj mogą się zatem znajdować przeszklenia, tarasy, oranżerie. Północna należy zamknąć.
Najbardziej sprzyjający energooszczędności dach jest wysoki, dwu- lub wielospadowy albo płaski.
Strefowość powierzchni domu energooszczędnego jest kolejnym ważnym punktem na drodze do oszczędności ciepła. Pokoje, w których temperatura ma być najwyższa powinny znajdować się w centrum obiektu, zatem pomieszczenia o niższych temperaturach powinny być poza nim. Chłodniejszą część należy otoczyć strefami oddzielającymi – werandami, tarasami, balkonami itp. Dlatego najlepszym położeniem dla garderoby, magazynów, schowków, pomieszczeń gospodarczych itd. będzie otwarta strona północna. Wnętrze budynku energooszczędnego powinno być otwarte, umożliwiając tym swobodny przepływ ciepłego powietrza od środka na zewnątrz. Ściany muszą akumulować ciepło, czyli odznaczać się dużą bezwładnością cieplną. Poza odpowiednią izolacyjnością termiczną należy zwrócić uwagę na eliminację mostków termicznych.
Przeszklenia od strony południowej nie mogą być zbyt duże, ponieważ powoduje to znaczny wzrost zapotrzebowania na ciepło w czasie zimy i konieczność chłodzenia w okresie letnim. Na etapie projektowania należy zwrócić uwagę na najróżniejsze urządzenia techniczne w postaci choćby pomp cieplnych.
Istotnym elementem jest też wybór kolorystyki i faktury ścian domu, podłóg, tarasów czy oranżerii. Należy pamiętać, że jasne i gładkie powierzchnie wolno się nagrzewają i wolno ciepło tracą. Powierzchnie ciemne i chropowate szybko się nagrzewają, ale jednocześnie ochładzają się w krótkim czasie.
W Polsce architektura energooszczędna nie jest jeszcze tak rozwinięta jak w innych krajach zachodnioeuropejskich czy skandynawskich. Na rynku górują wciąż budynki o standardzie podstawowym. Świadomość Polaków rośnie, jednak zbyt bardzo wolno. Nadal panuje przeświadczenie, że zużycie energii w polskich domach pozostaje w normie. Dane mówią jednak zgoła coś innego. Gospodarstwa domowe wyprzedzają inne sektory w fiskalnej konsumpcji energii. Świadomość wszelkich korzyści poprzez inwestowanie w energooszczędność domów jest niezbędne, aby popyt na tego typu budynki rósł. Rosnący popyt zaowocuje wzrostem podaży, a więc będzie powstawało coraz więcej wyspecjalizowanych biur projektowych. Dzisiaj jest ich zdecydowanie za mało.
Co możemy zrobić, aby nasze gospodarstwo domowe było bardziej energooszczędne.
- Po pierwsze powinniśmy zainwestować w zmywarkę. Dzięki temu możemy zaoszczędzić nawet do 90% ciepłej wody.
- Należy pamiętać o tym, że oszczędniej jest brać prysznic, niż kąpać się w wannie. Prowadzi to do oszczędności na ogrzewaniu wody na poziomie nawet 65%.
- W nocy możemy obniżyć temperaturę w domu. Jeśli zmienimy temperaturę na zaledwie 2 stopnie niższą, zaoszczędzimy do 10% na ogrzewaniu.
- polecane rozwiązanie to montaż kolektora słonecznego
